Gıda güvenliği, bir gıdanın kullanım amacına uygun olarak üretildiğinden ve insanlar tarafından tüketilmesi halinde sağlık sorunlarına yol açmayacağından veya insanlara zarar vermeyeceğinden şüphe duyulmaması anlamına gelir. Gıda ile ilgili riskler, gıda zincirinin herhangi bir aşamasında tüketim sırasında ortaya çıkabilir ve bu nedenle gıda zincirinde etkili gıda güvenliği yönetimi önemlidir. ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi; 1 Eylül 2005 tarihinde yayınlanmıştır; dünya çapında güvenli bir gıda zinciri oluşturmayı amaçlayan uluslararası standarttır. Gıda güvenliği sistemindeki faydaları en üst düzeye çıkarmak için, standart uygulanmalı ve gerektiğinde kuruluştaki tüm yönetim kademelerinin ve ilgili departmanların düzenli katılımıyla güncellenmelidir. ISO 22000 Gıda güvenliği yönetim sistemleri; güvenlik risklerini kontrol etmek ve gıda zincirinde düzeni sağlamak için bir gıda yönetim sisteminin gerekliliklerini belirtir.
Gıda güvenliği yönetim sistemi uluslararası bir standarttır ve dünya çapında güvenli bir gıda üretim zinciri oluşturmak için geliştirilmiştir. Sistemin amacı, gıdanın her aşamada izlenebilmesi için üretici kuruluşlarla birlikte tüketiciler, tedarikçiler, yasal makamlar ve diğer ilgili kuruluşlar arasında iletişimi sağlamaktır. Sistem aynı zamanda gıda zincirinin her aşamasında gıda güvenliğini sağlamak için HACCP ilkelerini de içermektedir.
HACCP ilkeleri gıda üretiminin sadece üretim aşaması için geçerlidir. HACCP sertifikaları sadece üretim tesisleri için geçerlidir. Bu bir ISO standardı değildir ve HACCP sistemi uluslararası düzeyde tanınmamaktadır. 2006 yılından bu yana HACCP sertifikaları artık geçerli değildir ve bu sertifikalara sahip olan kuruluşlar ISO 22000 gıda güvenliği yönetim sistemi standardına geçmeye başlamıştır.
ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Nasıl Kullanılır?
ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi standardı, gıda sektöründe hükümet yetkililerinin, tüketicilerin ve müşterilerin gereksinimlerini karşılayan bir gıda güvenliği yönetim sistemi sağlamak için bir çerçeve olarak gereksinimleri tanımlar.
– Gıda güvenliği yönetim sistemi, ürünlerin kullanım amaçlarına uygun olarak tüketiciler için güvenli olmasını sağlamak üzere planlanmalı, uygulanmalı, sürdürülmeli ve gerektiğinde güncellenmelidir,
– Müşteri ihtiyaçlarını karşılamak için emniyet, maliyet ve güvenlik açısından koordineli bir performans sergilemek
– Üreticiden tüketiciye kadar gıda zincirinin tüm aşamalarında etkili gıda güvenliği iletişimini yönetmek
– Kuruluşun gıda güvenliği politikasına uymak
– Kuruluşun bu alandaki uyumluluğunu diğer gruplara göstermek veya bağımsız olarak değerlendirmek
– Gıda güvenliği yönetim sistemini harici bir kuruluşa onaylatmak veya tescil ettirmek ve ISO 22000 ile uyumluluğunu raporlamak.
Gıda zincirinde yer alan kuruluşlar, gerekli koşulları karşılamaları kaydıyla, büyüklüklerine bakılmaksızın ISO 22000 sertifikasyonundan faydalanabilirler. ISO 22000’den yararlanabilecek iş alanları şunlardır:
– Dayanıklı hayvansal ürünler (et, tavuk, süt, yumurta ve balık ürünleri).
– Bozulabilir meyve ve sebze ürünleri (konserve meyve, paketlenmiş taze meyve, taze meyve suları, konserve sebze, paketlenmiş taze sebze).
– Oda sıcaklığında uzun raf ömrüne sahip ürünler (bisküviler, konserve gıdalar, atıştırmalıklar, içecekler, yağ, içme suyu, un, şeker, makarna, tuz).
– Gıda bileşenleri (vitaminler, tatlandırıcılar, mineraller, organik kültürler, enzimler ve eksipiyanlar).
– Gıda ambalajları (gıda ile doğrudan veya dolaylı temas).
– Hayvanlar için yem veya gıda (balık yemi, hayvan yemi).
ISO 22000 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi Sertifikası Nasıl Alınır?
ISO 22000 gıda güvenliği yönetim sistemi belgesi almak isteyen kuruluşların öncelikle ISO 22000, PAS 220 gibi standartları uygulamaları gerekmektedir. PAS 220 standardı tarafımızdan TSE ISO/TS 22002-1 Gıda Güvenliği/Gıda Üretiminde Ön Koşul Programları Standardı olarak yayınlanmıştır. Daha sonra FSSC 22000 belgelendirme standartlarının anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir. Bu bağlamda, sistem bir süre boyunca uygulanmalı ve iç denetimler yapılmalı, düzeltici ve önleyici faaliyetler alınmalı ve uygunsuzluklar ele alınmalıdır. Bu aşamaya ulaşıldığında, bir belgelendirme kuruluşundan ISO 22000 belgelendirmesi için başvurulabilir. Başvuruya bağlı olarak, belgelendirme kuruluşu birinci ve ikinci aşama denetimleri gerçekleştirir. Denetimler sırasında uygunsuzluklar tespit edilirse, bunların derhal düzeltilmesi gerekir. Denetçilerin raporlarına dayanarak, belgelendirme kuruluşu şirkete bir sertifika verilmesi gerektiği sonucuna varırsa, bir ISO 22000 GGYS sertifikası düzenler ve şirkete teslim eder. Sertifika, diğer kalite yönetim sistemlerinde olduğu gibi üç yıl süreyle geçerlidir ve şirketin uygunluk durumu ara denetimler yoluyla her yıl gözden geçirilir.
