ISO 9000 kalite standartları serisi, kuruluşlarda üretim, pazarlama, tasarım, kalite kontrol ve müşteri hizmetleri alanlarında ürün veya hizmetlerin kalite ve performansını iyileştirmek ve yenileyerek sürekliliğini sağlamak amacıyla Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu tarafından oluşturulmuş bir standartlar bütünüdür. ISO 9001, bir kalite yönetim sistemi kurmak için gerekli şartları tanımlayan ve belgelendiren bir standarttır. ISO 9001 sertifikası, dünya çapında tanınan ve yaygın olarak kullanılan bir kalite yönetim standardıdır. Belgelendirme almak, mal veya hizmetlerin uluslararası standarda uygun olduğu anlamına gelir. ISO 9001 sertifikası almak isteyen şirketler öncelikle bu standardın gerekliliklerini yerine getirmeli ve bağımsız bir belgelendirme kuruluşu tarafından denetlenmelidir. Denetimin ardından belgeyi almaya hak kazanırlar.

ISO 9001:2015 MADDELERİ

1. Kapsam

2. Atıf Yapılan Standartlar

3. Terimler ve Tarifler

4. Kuruluşun Bağlamı

5. Liderlik

6. Planlama

7. Destek

8. Operasyon

9. Performans Değerlendirmesi

ISO 9001 standardı zorunlu değildir ve genel gereklilikleri içerir. Büyük ve küçük tüm sektörlere uygulanabilir. Doğru anlaşıldığı ve uygulandığı takdirde sağlam bir yönetim sistemi sağlar. Standart, bir kalite yönetim sisteminin nasıl kurulacağına karar vermeyi kuruluşlara bırakır. Burada söz konusu olan ‘standart’ bir kalite yönetim sistemi oluşturmak değil, standardın gerekliliklerini karşılayan bir kalite yönetim sistemi oluşturmaktır. ISO 9001 kalite yönetim sistemi, şirketin organizasyon yapısının, müşteri memnuniyetinin, veri analizinin, etkin süreç yönetiminin, iç denetimin, planlamanın, pazarlamanın ve diğer birçok hususun kontrolünü sağlar. Amaç, hataları ve kusurları en aza indirmek veya ortadan kaldırmak ve her şeyden önce bunların meydana gelmesini önlemektir. Standart, ürün veya hizmetlerin kalitesinden değil, yönetimin kalitesinden sorumludur.

ISO 9000 kalite standartları serisi, müşteri memnuniyetini artırmak için kalite yönetim sistemlerinin tasarımı ve geliştirilmesinde kuruluşlara rehberlik etmek üzere Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu (ISO) tarafından yayınlanan bir dizi standarttır. ISO 9001, bir kalite yönetim sisteminin tasarımı için kriterleri belirleyen ve belgelendirme için temel oluşturan standarttır. Bununla birlikte, Uluslararası Standardizasyon Kuruluşu (ISO) tarafından yayınlanan başka kılavuz standartlar da vardır. ISO 9001 ve yol gösterici standartlar ISO 9000 serisi olarak adlandırılır. ISO 9000 serisinin aşağıdaki standartları, her tür ve büyüklükteki kuruluşun etkili bir kalite yönetim sistemi kurması ve uygulaması için geliştirilmiştir.

– ISO 9000 Kalite yönetim sistemleri – ilkeler, kavramlar ve tanımlar. Bir tür sözlük niteliğindedir.

– ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemleri – Gereklilikler: ISO 9001 standardı, bir kuruluşun müşteri ve yürürlükteki yasal gereklilikleri karşılayan ürünler sunabildiğini göstermesi ve müşteri memnuniyetini artırmayı amaçlaması durumunda karşılanması gereken kalite yönetim sistemi gerekliliklerini belirtir.

–  ISO 9004 Kalite Yönetim Sistemleri – Performans İyileştirme Kılavuzu: ISO 9004, kalite yönetim sisteminin etkinliği ve verimliliği konusunda rehberlik için bilgi sağlar. Standart, kuruluşun performansını iyileştirmeyi ve müşterilerin ve diğer paydaşların memnuniyetini sağlamayı amaçlar.

ISO 9001 Kalite Yönetim Sisteminin Avantajları

– Müşteri istek ve taleplerine öncelik verir. Böylece  müşteri memnuniyetini ve bağlılığını artırır.

– Organizasyonel yapının kontrol ve denetimini artırır. Böylece etkin bir yönetim oluşmasını  sağlar.

– Sorunların sistematik olarak analiz eder. Bu sayede şirketin gelişimi süreklilik kazanır.

– Departmanlar arası iletişim güçlendirir ve verimliliğin artmasını sağlar.

– Daha iyi planlama ve daha hızlı organizasyon sağlayarak verimliliği artırır ve maliyetleri düşürür.

– Problem çözümüne daha sistematik bir yaklaşım sağlar.

– Çalışanların motivasyonu ve çalışma isteği artar.

– Departmanlar arası sorun çözmeye yönelik sistematik bir yaklaşım sunarak verimliliği artırır.

– Süreçler ve işlevler arasında tanımlanmış bir işleyiş, kurum içerisinde sağlıklı bir bilgi akışı sağlar.

– Kurumun kalite imajı güçlenir. Bu sayede müşteri güveni artar.

– Kurumsal kimlik istikrar getirir.

– Yeni pazar arayışlarını mümkün kılar

– Şirketin altyapısını sistematik ve idari olarak düzenleyerek kurumsallaşmayı teşvik eder.

Yönetim sisteminin ilkeleri:

1. Müşteri odaklılık – Müşteri

2. Liderlik – Organizasyon şeması

3. İnsanların katılımı – Çalışanlar

4. Süreç yaklaşımı – Süreçler

5. Yönetime sistemik yaklaşım – Hedefler

6. Sürekli iyileştirme – İyileştirme

7. Karar vermeye gerçekçi yaklaşım – Anketler

ISO 9001’i kimler uygulayabilir?

ISO 9001 Kalite Yönetim Sisteminin tüm gereklilikleri genel niteliktedir ve türlerine, büyüklüklerine veya sağladıkları ürün veya hizmetlere bakılmaksızın tüm kuruluşlara uygulanmak üzere tasarlanmıştır. Bu nedenle, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi, ürün veya hizmetlerine bakılmaksızın her tür kuruluşa, tüm sektörlere ve sürekli iyileştirmeyi hedefleyen ve etkili bir Kalite Yönetim Sistemi oluşturmak isteyen tüm kuruluşlara, ayrım yapılmaksızın büyük veya küçük tüm kuruluşlar tarafından uygulanabilir. Bu alanda herhangi bir sektörel veya ölçek kısıtlaması yoktur.

ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi Belgelendirme Süreci

ISO 9001 KYS belgesi almak isteyen firmaların belgelendirme denetimlerine başlamadan önce sistemi kendi bünyelerinde kurmuş ve aktif hale getirmiş olmaları gerekmektedir. Firmaların belgelendirme öncesinde bir danışmanlık firması ile sözleşme imzalayarak sistem kurulumu ve belgelendirme denetimlerine hazırlık için hizmet almaları faydalı olacaktır. Bu süreçte danışmanlık firması eğitim, danışmanlık, sistem kurulumu ve denetimlere hazırlık gibi hizmetler sunar. Bu sayede şirket bir bütün olarak ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi standartlarına uyum sağlamış olur.

Belgelendirme süreci, belgelendirme kuruluşuna yapılan bir başvuru ile başlar. Belgelendirme kuruluşu, yapılacak denetimler sonucunda:

– Şirketin ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi standardının gerekliliklerine uygun olarak faaliyet göstermesi,

– Standardın her zaman hedeflerini ve ilkelerini gerçekleştirme potansiyeline sahip olması,

– Sistemin şirkette etkin bir şekilde uygulanıyor olması,

– Şirket adına denetimlerden başarı ile geçebiliyor olması durumunda ilgili firmaya ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi belgesi verilir.