1993 yılında kurulan Uluslararası Orman Yönetim Konseyi (FSC), dünya ormanlarının yönetimini ve korunmasını geliştirmek amacıyla kurulmuş bağımsız bir kuruluştur. 2008 yılında 79 ülkede 100 milyon hektardan fazla orman FSC standartlarına göre sertifikalandırılmıştır. FSC sertifikasyonu, dünya ormanlarının sorumlu ve sürdürülebilir yönetimini teşvik eden bir araçtır. FSC’nin misyonu, orman yönetimi ile ilgili olarak standartların tanımlanması, orman ürünlerinin belgelendirilmesi ve etiketlenmesi konularında araştırmalar yapmaktır. Misyonu şu şekilde özetlenebilir:” İşletmelerin ve tüketicilerin yararı için dünya çapında ormanla ilgili karar alma mekanizmalarına rehberlik etmek”.
Büyük ölçekli orman sertifikasyon girişimleri, orman alanlarının dünya çapında hızla azaldığı ve orman mevzuatının çökmesinden korkulduğu bir dönemde ortaya çıkmıştır. BM ve BM Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre dünya ormanlarının yarısı yok edilmiş durumdadır. Bu duruma tepki olarak Orman Yönetim Konseyi kurulmuştur.
Başlıca görevleri ‘orman sertifikasyonu’ terimini dünya çapında ve özellikle bölgesel örgütler nezdinde tanıtmak olan Orman Yönetim Konseyi’nin amaçları şunlardır:
– Ormanların küresel olarak tanınan çevre standartlarına uygun olarak kullanılmasının sağlanması
– Orman yönetiminin bölgesel, ekonomik ve sosyal kalitesinin artırılması
– Daha iyi orman yönetimi yoluyla sürdürülebilir orman yönetimine ulaşılması ve orman alanlarının kalıcılığını garanti altına almak için politikalar geliştirilmesi
– Ormancılık ve çevre arasındaki ilişki konusunda tüketici bilincinin artırılması
– Tüketicinin kabul edilebilirliğinin arttırılması ve güvenlik önlemlerinin güçlendirilmesi
– Üretici ve tüketici davranışlarının değiştirilmesi
– Çevre kalitesinin iyileştirilmesi ve küresel pazar payının arttırılması
– Ormancılık faaliyetlerinin tarafsız bir şekilde doğrulanmasının sağlanması
– Orman alanlarının sürdürülebilir yönetiminin teşvik edilmesi
– Ormancılık faaliyetlerinin çevresel, ekonomik ve sosyal faydalarının sağlanması
– Orman ürünlerinin izlenebilirliğinin kontrol edilmesi için sistemlerin kurulması
– Son kullanıcılara etiketlemenin ve markalamanın sağlanması olarak kategorize edilebilir.
Bu bağlamda orman sertifikasyonunun amacı, ormancılık şirketlerini pazar odaklı çevresel, ekonomik, sosyal ve kültürel sürdürülebilirliğe yönlendirmek ve orman ürünlerinin ticarileştirilmesini kolaylaştırmaktır. Sertifikasyonun bir diğer amacı da çıkar gruplarının desteğini kazanmaktır. Belirli orman yönetimi ihtiyaçlarının belgelendirilmesiyle, çıkar grupları arasındaki çatışmalar en aza indirilebilir.
FSC Sertifikasyonu ve Etiketleme
FSC etiketi ürünler için önemlidir. FSC’nin faydaları;
– Dünya çapında doğal ormanların ve diğer habitatların bozulmasının önlenmesi
– Çevreye çok zararlı olan pestisitlerin kullanımının önlemesi
– Genetiği değiştirilmiş ağaçların yetiştirilmesinin önlenmesi
– Dünya çapında yerli halkların haklarına saygı gösterilmesi ve sertifikalı kuruluşların uygunluğunu en az yılda bir kez doğrulanmasıdır.
Orman Yönetim Sertifikasyonu, orman ürünlerinin doğrulanması için gönüllü bir süreç ortaya koymaktadır.
Şubat 2012 tarihli en son revize edilmiş versiyonun önemli noktaları ise aşağıda verilmiştir:
– Yürürlükteki tüm yasa ve sözleşmelere uygunluk
– Doğrulanmış arazi kullanımına yönelik zorluklar
– Yerli halkların haklarına saygı
– İşçi haklarının korunması ve uzun vadede güçlendirilmesi
– Uygun ve sürekli güncellenen yönetim planları
– İzleme faaliyetlerinin çevresel etkilerinin dikkate alınması
– Doğal ormanların restorasyonunun ve tesisinin teşvik edilmesi
– Ekolojik ve sosyal değerlere özen gösterilmesi
Tüketici gereksinimlerini karşılamanın bir yolu olarak sertifikasyon, tüketiciler tarafından hammadde olarak kullanılan ahşabın uygun şekilde yönetilen ormanlardan geldiği anlamına gelir. Sertifikasyon tüketicilerin seçim yapmasına yardımcı olur ve değerlere dayalı tüketimin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmasına katkıda bulunur. Aynı zamanda sertifikasyon, sürdürülebilir orman yönetimi için finansal desteğin harekete geçirilmesine yardımcı olabilir, özellikle de çevresel ve etik fon kaynakları üzerinde baskı oluşturabilir.
Kısacası FSC sertifikası, FSC işareti ve etiketini kullanma hakkı verir. Bu etiket;
– Ürünün yasal ve kaliteli kaynaklardan üretildiğini
– Mevcut orman ürünlerinin yasal olduğunu
– Gelecek nesiller için ormanların sağlıklı bir şekilde devamlılığın sağlandığını gösterir.
