Material Safety Data Sheet (MSDS) diğer bir adıyla Malzeme Güvenlik Bilgi Formu. Çeşitli kimyasalların ve maddelerin fiziksel, kimyasal özelliklerinin olduğu, saklama, taşıma koşullarının tariflendiği, barındırdığı tehlike durumları ve maruziyet durumunda meydana gelebilecek olası tehlikeleri en aza indirmeye yönelik alınabilecek aksiyonları tanımlayan dokümanlardır.
MSDS’lerin barındırdığı başlıklara bakılacak olunursa:
– Ürün Tanımı: Maddenin adı, üreticisi veya tedarikçisi ve acil durum iletişim bilgilerine bu bölümde yer verilmektedir.
– Tehlikeli İçerikler: Bu kısım ilgili kimyasalın (maddenin) barındırdığı yüzdece tehlikeli bileşenleri tanımlar.
– Fiziksel ve Kimyasal Özellikler: Maddenin oda sıcaklığındaki faz yapısı, görünüşü, kokusu, kaynama ve donma sıcaklıkları gibi fiziksel ve kimyasal özelliklerine yer verilir.
– Yangın ve Patlama Durumu: Bu bölüm ilgili maddenin yanma, patlama limitleri ve bu gibi durumlara ait limit değerleri ve tehlikeli durumlara karşılık nasıl müdahale edilebileceği ile ilgili detaylara sahiptir.
– Sağlık ile İlgili Detaylar: Maruziyet durumlarında kişi üzerinde nasıl etkiler oluşturabileceğinin tariflendiği kısımdır.
– Reaktivite Önlemleri: Bu başlıkta maddenin diğer reaktif ürünlerle olan olası reaksiyonları ve bu reaksiyonların meydana gelmemesi için nasıl önlemler alınabileceği tariflenmektedir.
– Döküntü, Sızıntı ve Bertaraf Yöntemleri: Dökülme, sızıntı durumların nasıl önlemlerin alınacağı, çevreye ve canlılara zarar vermeden nasıl imha edileceğinin tariflendiği kısımdır.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tehlikeli Maddeler ve Karışımlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formları Hakkında Yönetmeliği yayımlamıştır. Bu yönetmelik kapsamında, piyasaya sunulan tehlikeli maddelerin ve karışımların insan sağlığı ve çevre üzerindeki zararlı etkilerinin etkin kontrolünü ve izlenmesini sağlamak üzere, güvenlik bilgi formlarının hazırlanmasına ve dağıtılmasına yönelik idari ve teknik usul ve esasları düzenlemektir. Bu dokümanları MSDS hazırlama eğitimi almış kişilerce hazırlanması gerekmektedir.
Dokümanlarda yer alması gereken başlıklar şu şekilde tanımlanmıştır:
– Maddenin/Karışımın ve Şirketin/Dağıtıcının Kimliği
– Zararlılık Tanımlanması
– Bileşimi/İçindekiler Hakkında Bilgi
– İlk Yardım Önlemleri
– Yangınla Mücadele Önlemleri
– Kaza Sonucu Yayılmaya Karşı Önlemler
– Elleçleme ve Depolama
– Maruz Kalma Kontrolleri/Kişisel Korunma
– Fiziksel ve Kimyasal Özellikler
– Kararlılık ve Tepkime
– Toksikolojik Bilgiler
– Ekolojik Bilgiler
– Bertaraf Etme Bilgileri
– Taşımacılık Bilgisi
– Mevzuat Bilgisi ve diğer bilgiler şeklindedir.
MSDS Hazırlama Sürecinde:
- Kimyasalın Türk – SEA yönetmeliğine göre sınıflandırılması,
- Uygun şekilde etiketlenmesi,
- Kimyasalın kaydının yapılması,
- Kimyasalın ithalat ve ihracat durumlarına karşılık ilgili Türkçü’ye ve ilgili ülke diline çevrilmesi,
- MSDS hazırlanırken dokümanın hazırladığı ülkeye ait yasa ve yönetmelikleri göz önünde bulundurulmalıdır.
MSDS’ler insan, canlı ve çevre üzerinde olumsuz etkiler oluşturabilecek bütün maddeler için hazırlanabilir. Örnek olarak; kimya, kozmetik, tarım, sağlık, metalurji vb. sektörlerde kullanılan kimyasallara yönelik olarak bu teknik dokümanlar hazırlanmalıdır.
